Tác giả: Nguyễn Thị Lan
Chủ đề: Giáo dục
Loại tài liệu: Bài giảng; Giáo án; Kế hoạch lên lớp
Ngày cập nhật: 08:29 02/04/2024
Lượt xem: 1
Dung lượng: 29,0kB
Nguồn: Tự soạn
Mô tả: Ngày soạn: 29/3/2024 Ngày giảng: 01+04/4/2024 Tiết 135,136 Tâp làm văn LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Đặc điểm yêu cầu và cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. * HS khuyết tật: Luyện viết được 1 số đoạn văn nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. 2. Phẩm chất -Trách nhiệm, tự giác trong khi làm bài, xác định đúng các bước khi làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. - Chăm học và sáng tạo trong học tập. 3. Năng lực - Năng lực chung: năng lực giải quyết vấn đề một cách sáng tạo, năng lực làm việc nhóm. - Năng lực chuyên biệt: + Viết: Xác định các bước làm bài, viết bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích đúng với yêu cầu đã học. + Nói nghe: chia sẻ với bạn về bài viết và lắng nghe góp ý. * HS khuyết tật: năng lực tự chủ và tự học, hợp tác nhóm, giải quyết vấn đề, ngôn ngữ. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU: 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Lập kế hoạch dạy học. - Học liệu: tài liệu, máy chiếu, các truyện trung đại và hiện đại như: Chiếc lược ngà..., phiếu học tập. 2. Chuẩn bị của học sinh: Nghiên cứu bài học, chuẩn bị sản phẩm theo sự phân công. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU: 5 phút a) Mục tiêu: - Tạo tâm thế hứng thú cho HS. - Kích thích HS tìm hiểu về vẻ đẹp của nhân vật ông Sáu và bé Thu trong đoạn trích "Chiếc lược ngà" - Phương pháp: Đóng vai. - Kĩ thuật: Kĩ thuật đặt câu hỏi. b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV c. Sản phẩm: một phân cảnh. d) Tổ chức thực hiện: - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV giới thiệu, yêu cầu HS trả lời câu hỏi: - Nữ (Phóng viên): Giới thiệu hoàn cảnh chương trình. - Nam (bác Ba): Đến tham dự chương trình, tóm tắt lại phần đầu câu chuyện => Xúc động không thể kể hết được câu chuyện => Nhờ cô giáo kể tiếp => GV bắt dẫn vào bài: Nhân vật ông Sáu và Bé Thu có những phẩm chất nào đáng mến? Vì sao em thích vẻ đẹp đó của ông Sáu? - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 2 phút. - Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung. - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới. • GV: Đó là những nhận xét đánh giá về nhân vật trong truyện, vậy dựa trên cơ sở nào ta có thể đánh giá về nhân vật trong truyện; cần vận dụng cách làm bài nghị luận về truyện để lập một dàn ý trước khi viết bài như thế nào? Chúng ta sẽ tìm câu trả lời trong tiết học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ SẢN PHẨM DỰ KIẾN B. HOẠT ĐỘNG LUỆN TẬP: + Lập dàn ý: 10 phút + Luyện viết: 55 phút + Nói và nghe và đánh giá: 20’ a. Mục tiêu: Vận dụng những kiến thức đã học để làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện. b. Nội dung: HS theo dõi đề bài nghị luận trong SGK để trả lời. c. Sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: - Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: * Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng. ? Xác định yêu cầu của đề bài? Theo em trình bày cảm nhận có nghĩa là như thế nào? ? Phần mở bài em phải giới thiệu như thế nào? ? Phần thân bài em triển khai thành mấy luận điểm? Luận điểm về nội dung là gì? Từ luận điểm này em triển khai thành mấy luận cứ và triển khai luận cứ đó như thế nào? ? Luận điểm 2 em triển khai như thế nào? ? Phần kết bài ta làm như thế nào? - Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: + Nghe yêu cầu + Trình bày cá nhân - Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Gọi học sinh trình bày (chú ý hoạt động của HS khuyết tật) - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS VIẾT - Giáo viên tổ chức cho HS viết một số đoạn trên lớp. Trong quá trình làm, Gv hỗ trợ hs (nếu cần) - Viết đoạn Mở bài - Thân bài: + Đoạn hoàn cảnh sáng tác truyện + Đoạn tóm tắt truyện + Các đoạn luận điểm 1: Tình cảm cha con sâu nặng: . Tâm trạng ông Sáu khi về thăm nhà, thăm con, khi bé Thu không nhận ba . Diễn biến tâm trạng bé Thu trước khi nhận ba . Diễn biến tâm trạng bé Thu khi nhận ba . Tình cảm của ông Sáu khi ở căn cứ + Đoạn Luận điểm 2: Nghệ thuật kể chuyện. - Viết đoạn Kết bài NÓI VÀ NGHE: + Gv hướng dẫn hs thực hành nói: Cần phát huy những đặc điểm của các yếu tố kèm lời và phi ngôn ngữ trong khi nói như ngữ điệu, tư thế, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ. - Gv yêu cầu hs luyện nói trước lớp: +Gv cho 2 hoặc 3 hs trình bày trước lớp (5-7'); những hs còn lại thực hiện hoạt động nhóm: theo dõi, nhận xét đánh giá vào phiếu (chú ý hoạt động của HS khuyết tật: trình bày nói phần Mở bài) - Gv hướng dẫn hs lắng nghe, đánh giá bài của bạn bằng phiếu đánh giá (mức độ 5 là mức độ tốt nhất) I. Thực hành lập dàn ý bài Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng. 1. Tìm hiểu đề, tìm ý: - Thể loại: nghị luận về đoạn trích. - Nội dung: Đoạn trích: “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng. - Phải nêu được những cảm nhận sâu sắc của bản thân về nội dung, nghệ thuật của đoạn trích. 2. Lập dàn ý A. Mở bài: Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm, đoạn trích B. Thân bài * Hoàn cảnh sáng tác: 1966… * Tóm tắt đoạn trích: - Luận điểm 1: Tình cảm cha con sâu nặng. + Dẫn chứng: Thái độ, tình cảm của bé Thu trước và sau khi nhận ra ông Sáu. Tình cảm và tâm trạng của ông Sáu trước thái độ tình cảm của Thu. - Luận điểm 2: Nghệ thuật kể chuyện. + Dẫn chứng: Tâm trạng ông Sáu sau khi chia tay con, quá trình ông làm ra cây lược, lời trăng trối của ông trước khi ông hi sinh. - Cốt truyện chặt chẽ với nhiều yếu tố bất ngờ nhưng hợp lí. + Bé Thu không nhận ra cha sau 8 năm xa cách. + Bé Thu nhận ra cha và biểu lộ tình cảm nồng nhiệt và xúc động trước lúc chia tay: Sự bất ngờ càng gây hứng thú cho người đọc. - Chọn ngôi kể phù hợp: Truyện được kể qua lời kể của một nhân vật trong tác phẩm: ông Ba, người bạn thân thiết của ông Sáu. Cách lựa chọn ngôi kể như vậy vừa tạo ra ấn tượng khách quan vừa có sức thuyết phục, bày tỏ sự cảm thông chia sẻ. - Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật chính xác hợp lí tinh tế. - Ngôn ngữ tự nhiên, lời kể hấp dẫn. - Kể xen với miêu tả: Giọng kể giàu cảm xúc, chân thực, sinh động, đầy sức thuyết phục. - Đoạn trích diễn tả chân thực, cảm động về tình cảm cha con thắm thiết, sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. - Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, xây dựng tình huống bất ngờ, tự nhiên, hợp lí, cách miêu tả tính cách nhân vật đặc sắc, thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả, cảm thông, sẻ chia, trân trọng. C. Kết bài. - Khẳng định lại thành công về nội dung và nghệ thuật. - Giá trị sức sống của tác phẩm, liên hệ so sánh với các tác phẩm cùng đề tài về chiến tranh… 3. Viết bài Tiêu chí Biểu hiện Mức độ đạt được 1. Khả năng thành thạo khi nói 1.1 Nói lưu loát, phát âm chuẩn, trôi chảy 1 2 3 4 5 1.2 Nói truyền cảm, ngữ điệu, âm lượng phù hợp, hấp dẫn với người nghe 2. Nội dung nói 2.1 Nội dung bài trình bày tập trung vào vấn đề chính (luận điểm) 2.2 Nội dung trình bày chi tiết, phong phú, hấp dẫn 2.3 Trình tự trình bày logic 3. Sử dụng từ ngữ 3.1. Sử dụng từ vựng chính xác, phù hợp 3.2 Sử dụng từ ngữ hay, hấp dẫn, ấn tượng 4. Sử dụng p.tiện phi ngôn ngữ phù hợp 4.1 Dáng vẻ, tư thế, ánh mắt, nét mặt phù hợp với nội dung thuyết trình 4.2 Sử dụng những cử chỉ tạo ấn tượng, thể hiện thái độ thân thiện, giao lưu tích cực với người nghe. 5. Mở đầu và kết thúc 5. Mở đầu và kết thức ấn tượng * HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học lại các ghi nhớ SGK. - Tếp tục thực hiện phần NÓI cho đề bài đã luyện viết . - Chuẩn bị bài mới: Nghĩa tường mình và hàm ý + Đọc ngữ liệu, trả lời câu hỏi + Nghiên cứu các bài tập.