Tác giả: Nguyễn Thị Lan
Chủ đề: Giáo dục
Loại tài liệu: Bài giảng; Giáo án; Kế hoạch lên lớp
Ngày cập nhật: 10/11/23 16:58
Lượt xem: 1
Dung lượng: 520.0kB
Nguồn: Tự soạn
Mô tả: Ngày soạn : 06/11/2023 Ngày giảng: 09+11/11/2023 Tiết 10, 11: BÀI 4: THƯƠNG CẢNG VÂN ĐỒN ( Thời gian thực hiện : 02 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Trình bày được thương cảng Vân Đồn là thương cảng quốc tế quan trọng của đất nước. - Giới thiệu được vai trò của thương cảng Vân Đồn: giao thương phát triển kinh tế, giao lưu văn hóa, tôn giáo; mở rộng các mối quan hệ bang giao ở nước ta. 2. Năng lực * Năng lực đặc thù: - Năng lực tìm hiểu lịch sử: Xác định được phạm vi, niên đại hình thành thương cảng trên bản đồ. - Năng lực tư duy và nhận thức lịch sử: Giới thiệu lại được quá trình hình thành, phát triển của thương cảng Vân Đồn. Đánh giá được vai trò của thương cảng đối với sự phát triển của nước ta. * Năng lực chung: - Giao tiếp và hợp tác: Biết sử dụng ngôn ngữ kết hợp tranh ảnh để thảo luận và trình bày một vấn đề lịch sử. * HS khuyết tật: biết được thương cảng Vân Đồn là thương cảng quốc tế quan trọng của đất nước, có vai trò giao thương phát triển kinh tế; giao lưu văn hoá. 3. Phẩm chất - Yêu nước, trách nhiệm: Có ý thức tìm hiểu về vị lịch sử của tỉnh/ địa phương, từ đó thêm yêu và tự hào về quê hương, đất nước. - Thể hiện sự trân trọng quá trình lao động sáng tạo, có ý thức bảo vệ và phát huy những thành quả của con người trên vùng đất Quảng Ninh. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Thiết bị: máy tính, máy chiếu, bảng nhóm - Học liệu: + Lược đồ quần đảo Vân Đồn + Bài đọc "Thương cảng Vân Đồn” + Lược đồ Đảo Cống Đông, Cóng Tây-Trung tâm thương cảng Vân Đồn một thời. + Ảnh Một số hiện vật khai quật được ở Vân Đồn + Video https://www.youtube.com/watch?v=Bu79dEf1dIk về thương cảng Vân Đồn. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động 1: Mở đầu (10 phút) a) Mục tiêu: HS xác định được vấn đề cần giải quyết liên quan đến bài học Giúp học sinh huy động những kiến thức, hiểu biết có liên quan để kết nối vào bài học, tạo tâm thế hứng thú cho học sinh. b) Nội dung: - Vi deo, câu hỏi về thương cảng Vân Đồn: vị trí, sự hình thành, vai trò... c) Sản phẩm: - Câu trả lời của học sinh. d) Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ GV yêu cầu Hs theo dõi video và trả lời câu hỏi. Vi deo: https://www.youtube.com/watch?v=Bu79dEf1dIk ? Video trên cung cấp cho em những hiểu biết gì về vị trí, sự hình thành và vai trò của thương cảng Vân Đồn? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ HS theo dõi vi deo và trình bày câu trả lời Bước 3: Báo cáo kết quả Gv gọi 2 Hs trả lời, các bạn khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: Đánh giá kết quả Gv. Nhận xét, đánh giá câu trả lời của học sinh và định hướng vào bài. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới *2.1. Sự thành lập và phát triển của thương cảng Vân Đồn (25 phút) a. Mục tiêu: Hs nắm được điều kiện hình thành, sự thành lập và quá trình phát triển hưng thịnh của thương cảng Vân Đồn từ thời Lý đến thời Trần b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh giải quyết vấn đề qua hệ thống câu hỏi khai thác kiến thức sgk c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của Gv-Hs Nội dung *Điều kiện hình thành Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Hs thảo luận cặp đôi theo bàn Gv nêu nhiệm vụ: Dựa vào Lược đồ quần đảo Vân Đồn và hiểu biết của mình, Em hãy đóng vai là 1 người dân Vân Đồn vào thế kỉ XII và giới thiệu về những điều kiện thuận lợi của Vân Đồn để xây dựng thương cảng. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS thảo luận cặp đôi theo bàn và hoàn thành phần giới thiệu (5 phút) - Gv theo dõi, hướng dẫn. Bước 3: Báo cáo kết quả - Gv gọi 1 nhóm lên trình bày - Các nhóm nhận xét, bổ sung Bước 4: Đánh giá kết quả GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, bổ sung thêm thông tin. * Sự thành lập: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ Gv nêu yêu cầu: em hãy đọc tài liệu và trả lời câu hỏi: ?Em biết gì về sự kiện thành lập Trang Vân Đồn-thương cảng Vân Đồn? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS đọc tài liệu, suy nghĩ và trả lời câu hỏi. Bước 3: Báo cáo kết quả (Chú ý hoạt động của HS khuyết tật) - Gv gọi 1 hs trả lời - Yêu cầu hs khác nhận xét, bổ xung Bước 4: Đánh giá kết quả GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, bổ sung thêm thông tin. *Sự phát triển hưng thịnh Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Gv chia lớp thành 4 nhóm - Gv nêu yêu cầu: em hãy đọc tài liệu, quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm và chỉ ra biểu hiện phát triển thịnh vượng của thương cảng Vân Đồn. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS đọc tài liệu, quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm Bước 3: Báo cáo kết quả - Gv gọi 1 nhóm trả lời - Yêu cầu nhóm khác nhận xét, bổ xung Bước 4: Đánh giá kết quả GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, bổ sung thêm thông tin. 1. Sự thành lập và phát triển của thương cảng Vân Đồn. *Điều kiện hình thành: - Quần đảo Vân Đồn có một dãy đảo chạy dài gần như song song với đất liền, ngăn thành một vụng biển kín gió, nước sâu, dòng rộng, thuyền bè đi lại an toàn. - Nằm trên con đường hải vận, giao lưu hàng hóa giữa các nước phương Bắc và phương Nam. => có điều kiện thuận lợi để hình thành thương cảng quốc tế. * Sự thành lập: Năm 1149, vua Lý Anh Tông đã cho thành lập Trang Vân Đồn, thương cảng sớm nhất lịch sử Việt Nam. *Sự phát triển hưng thịnh: - Thời Trần, Vân Đồn trở thành thương cảng thịnh vượng, trung tâm buôn bán lớn của vùng Đông Nam Á. - Năm 1349, nhà Trần đổi trang thành trấn, tăng cường việc quản lý và trấn giữ vùng Vân Đồn. *2.2. Suy giảm vai trò từ thời Lê Sơ (10 phút) a. Mục tiêu: Nắm được nguyên nhân dẫn đến sự giảm sút và mất hẳn vai trò trung tâm thương mại của thương cảng Vân Đồn. b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh giải quyết vấn đề qua hệ thống câu hỏi khai thác kiến thức sgk c. Sản phẩm: Nội dung kiến thức cơ bản hs cần nắm được d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của Gv-Hs Nội dung Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Gv chia lớp thành 3 nhóm và nêu yêu cầu: + Nhóm 1: Lập bảng niên biểu quá trình hoạt động của thương cảng Vân Đồn từ sau thời Trần đến khi chấm dứt vai trò trung tâm thương mại. + Nhóm 2: Nguyên nhân nào dẫn đến thương cảng Vân Đồn giảm sút và mất hẳn vai trò trung tâm thương mại? + Nhóm 3: Từ nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm vai trò của thương cảng Vân Đồn, em rút ra được bài học gì đối với công cuộc xây dựng và phát triển hiện nay của Vân Đồn? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS đọc tài liệu, quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm Bước 3: Báo cáo kết quả - Gv gọi các nhóm trả lời - Yêu cầu nhóm khác nhận xét, bổ xung Bước 4: Đánh giá kết quả GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, bổ sung thêm thông tin: Do chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo “trọng nông, ức thương” nên thương mại đặc biệt là ngoại thương không được chú trọng phát triển =>đây là điểm hạn chế lớn nhất trong chính sahs kinh tế của các triều đại phong kiến Việt Nam, đã dẫn đến sự suy giảm của thương cảng Vân Đồn nói riêng và nền kinh tế nước ta nói chung. 2. Suy giảm vai trò từ thời Lê Sơ - Từ thời Lê sơ, do chính sách hạn chế thương nghiệp nhất là ngoại thương nên thương cảng Vân Đồn có dấu hiệu sút giảm - Cuối thế kỉ XVII, sự phát triển của các trung tâm buôn bán ở nước ta, thương cảng Vân Đồn mất hẳn vai trò trung tâm thương mại. *Hướng dẫn hs học bài ở nhà và chuẩn bị cho bài sau: + Học nắm chắc nội dung của bài + Chuẩn bị bài sau: Lập dự án học tập về vai trò của thương cảng Vân Đồn GV chia cả lớp thành 3 nhóm, giao dự án cho từng nhóm: + Nhóm 1: Lập dự án báo cáo nội dung: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong việc phát triển giao thương kinh tế. + Nhóm 2: Lập dự án báo cáo nội dung: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong việc mở rộng các mối quan hệ bang giao của nước ta. + Nhóm 3: Lập dự án báo cáo nội dung: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong giao lưu văn hóa, tôn giáo. Yêu cầu: sản phẩm được trình bày bằng bản powerpoint, hoặc bảng phụ, tranh ảnh...Thời gian trình bày tối đa 5 phút. Ngày dạy: Tiết 11 *2.3. Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn ( 30 phút) a. Mục tiêu: Hiểu được vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong việc phát triển kinh tế giao thương và mở rộng các mối quan hệ bang giao của nước ta; Giao lưu văn hóa, tôn giáo. b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh giải quyết vấn đề qua dự án học tập c. Sản phẩm: Nội dung kiến thức cơ bản hs cần nắm được d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của Gv-Hs Nội dung Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ (Gv giao dự án học tập và hs đã chuẩn bị ở nhà) GV chia cả lớp thành 3 nhóm, giao dự án cho từng nhóm: + Nhóm 1: Lập dự án báo cáo nội dung: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong việc phát triển giao thương kinh tế. Yêu cầu: sản phẩm được trình bày bằng bản powerpoint, hoặc bảng phụ, tranh ảnh...Thời gian trình bày tối đa 5 phút. + Nhóm 2: Lập dự án báo cáo nội dung: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong việc mở rộng các nối quan hệ bang giao của nước ta. Yêu cầu: sản phẩm được trình bày bằng bản powerpoint, hoặc bảng phụ, tranh ảnh...Thời gian trình bày tối đa 5 phút. + Nhóm 3: Lập dự án báo cáo nội dung: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn trong giao lưu văn hóa, tôn giáo. Yêu cầu: sản phẩm được trình bày bằng bản powerpoint, hoặc bảng phụ, tranh ảnh...Thời gian trình bày tối đa 5 phút. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS trao đổi, thảo luận nhóm và tham khảo các nguồn tư liệu theo hướng dẫn của Gv, lập dự án tại nhà (trong 1 tuần). Bước 3: Báo cáo kết quả - Gv gọi các nhóm báo cáo dự án - Yêu cầu nhóm khác nhận xét, bổ xung Bước 4: Đánh giá kết quả GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, bổ sung thêm thông tin: Vị trí, vai trò của thương cảng Vân Đồn *Phát triển kinh tế giao thương: - Hệ thống thương cảng Vân Đồn luôn có mối liên hệ mật thiết với các trung tâm kinh tế nội địa và hệ thống các cảng trong đất liền . - Để duy trì các hoạt động của một trung tâm kinh tế đối ngoại lớn, nhiều làng nghề thủ công dệt, gốm sứ vùng châu thổ sông Hồng ra đời và phát triển như gốm sứ Bát Tràng (Hà Nội), Thổ Hà (Bắc Giang), Chu Đậu (Hải Dương), các làng dệt La Khê, La Cả (Hà Nội)... *Mở rộng các mối quan hệ bang giao của nước ta Vân Đồn là thương cảng buôn bán tấp nập của thuyền bè và thương nhân đến từ nhiều quốc gia trên thế giới như: Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Mông Cổ, Philippines và châu Âu. *Giao lưu văn hoá, tôn giáo Nhà nước Đại Việt đã chú ý đến nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hoá, tôn giáo của cư dân và thương nhân ở Vân Đồn với việc cho xây dựng nhiều chùa tháp, đình làng... 3. Hoạt động 3: Luyện tập ( 10 phút) a. Mục tiêu: Củng cố nội dung cơ bản của bài: điều kiện, sự hình thành, phát triển và vai trò của thương cảng Vân Đồn. b. Nội dung: Giáo viên hướng dẫn học sinh giải quyết vấn đề qua hệ thống câu hỏi khai thác kiến thức sgk c. Sản phẩm: Nội dung kiến thức cơ bản hs cần nắm được d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ - Gv chia lớp thành 3 nhóm và nêu yêu cầu: Sơ đồ hóa nội dung cơ bản đã học (có thể theo mẫu trong tài liệu trang 29-30 hoặc theo ý của hs) + Nhóm 1: Chỉ ra và sơ đồ hóa những yếu tố đưa đến việc thành lập thương cảng Vân Đồn + Nhóm 2: Chỉ ra và sơ đồ hóa những nguyên nhân nào dẫn đến thương cảng Vân Đồn giảm sút và mất hẳn vai trò trung tâm thương mại? + Nhóm 3: Chỉ ra và sơ đồ hóa những vai trò cơ bản của thương cảng Vân Đồn. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ - HS đọc tài liệu, thảo luận nhóm, hoàn thành sơ đồ trên bảng phụ. - Gv hỗ trợ với các gợi ý. Bước 3: Báo cáo kết quả - Gv gọi các nhóm trả lời - Yêu cầu nhóm khác nhận xét, bổ xung Bước 4: Đánh giá kết quả GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức, bổ sung thêm thông tin 4. Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút) a. Mục tiêu: Củng cố nội dung cơ bản của bài; giúp học sinh liên hệ với thực tế địa phương; rút ra được bài học kinh nghiệm từ lịch sử. b. Nội dung: Giáo viên giao yêu cầu, hướng dẫn hs thực hiện tại nhà, thể hiện sản phẩm bằng powerpoint hoặc word hoặc tập san, tranh ảnh.... c. Sản phẩm: Nội dung kiến thức cơ bản hs cần liên hệ d. Tổ chức thực hiện: - Gv nêu yêu cầu: Em hãy viết một đoạn văn (350 từ) hoặc trình bày bằng tranh, ảnh, nói về vai trò thương cảng quốc tế Vân Đồn trong lịch sử và liên hệ với Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn hiện nay. - Gv hướng dẫn hs thực hiện. Thời gian hs thực hiện: 1 tuần. *Hướng dẫn hs học bài ở nhà và chuẩn bị cho bài sau: + Học nắm chắc nội dung của bài + Chuẩn bị bài sau: - Tìm hiểu về lịch sử, hình thành nền văn hóa Hạ Long - Tìm hiểu về vai trò của VHL đối với tỉnh Quảng Ninh. (1) Kể lại truyền thuyết về vịnh Hạ Long. (Đóng vai là hướng dẫn viên du lịch, em hãy kể lại một vài truyền thuyết về Vịnh Hạ Long để giới thiệu với du khách.) (2)Chia sẻ suy nghĩ của em về ý nghĩa của vịnh Hạ Long đối với tỉnh QN